Είναι λίγες οι φορές και τεράστιο το βάρος για να χρησιμοποιήσεις τη φράση «εφήυρε» ένα άθλημα. Ειδικά αν είναι κλασικό άθλημα. Στην περίπτωση του Τζέιμς Νέισμιθ και του μπάσκετ, αυτό είναι ιστορικά καταγεγραμμένο γεγονός. Ο καναδο-αμερικανός προπονητής αφού το 1891 βρέθηκε στο Σπρίνγκφιλντ της Μασαχουσέτης και έβαλε τις βάσεις για το άθλημα με τη σπυριάρα.
Η ιστορία είναι (σχεδόν) γνωστή: Έχοντας σκληρό χειμώνα στη Νέα Αγγλία, οι υπεύθυνοι του πανεπιστημίου, ζήτησαν από το Νέισμιθ να σκαρφιστεί ένα άθλημα εσωτερικού χώρου αφού οι προπονήσεις ήταν αδύνατο να πραγματοποιηθούν. Οπότε ο κόουτς, θέλοντας να προστατεύσει τους αθλητές του, αποφάσισε να βάλει σε μια σούμα όλα τα τότε γνωστά σπορ, κάνοντας συγκεκριμένες παρατηρήσεις για να φτιάξει κάτι δυνατό, που ναι μεν θα διατηρούσε τους παίκτες σε καλή φόρμα, αλλά δε θα ήταν τόσο σκληρό όσο τα υπόλοιπα αθλήματα. Γι’αυτό μείωσε τη σωματική επαφή, χρησιμοποίησε την μπάλα του ποδοσφαίρου ως τη λιγότερο επιβλαβή και έδωσε έμφαση στις πάσες, ως τη μοναδική επιλογή για να περάσει η μπάλα από τον ένα παίκτη στον άλλον.
Αρχικά, έπαιζαν εννέα εναντίον εννέα, το να ντριπλάρεις με τη μπάλα ήταν παράβαση και τα καλάθια ήταν…πραγματικά καλάθια. Παρόλα αυτά και την πολύ πρώιμη μορφή του σπορ που ξέρουμε κι αγαπάμε πλέον, το «μπάσκετ μπολ» ήταν ιδιαίτερα δημοφιλές και άρχισε να ξεφεύγει από τα στενά όρια ενός συγκεκριμένου κολεγίου. Γι’αυτό και την επόμενη χρονιά, το 1892 μια μέρα σαν σήμερα, ο Νέισμιθ αποφάσισε να γράψει και να εκδώσει το πρώτο επίσημο βιβλιαράκι με τους κανόνες του αθλήματος που ο ίδιος έφτιαξε.