ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΑΔΗΜΑ, ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΝ, ΙΟΥΝΗΣ 2014 (7)

Ποιο ήταν το αγαπημένο σας βιβλίο όταν μεγαλώνατε; Μεταξύ δέκα και δεκαπέντε χρονών, διάβασα τα μισά βιβλία της ζωής μου. Διάβασα ανάκατα όλες τις Πολυάνες, όλο τον Ιούλιο Βερν, Καζαντζάκη, Ντοστογιέφσκι, Τολστόι, Βίκτωρα Ουγκώ, κλπ. Θυμάμαι και ένα βιβλίο με τον τρομερό τίτλο Σάλκα Βάλκα που μεγάλη πια ανακάλυψα ότι επρόκειτο για τον νομπελίστα Ισλανδό συγγραφέα Λάξνες Χάλντορ. Διάβαζα ό, τι έπεφτε στα χέρια μου. Το αγαπημένο μου παιδικό βιβλίο ήταν το 20000 λεύγες κάτω από τη θάλασσα. Με στοίχειωνε η εικόνα αυτού του αγέρωχου, σκληρού, τολμηρού, ικανού, μοναχικού και κατά βάθος πονεμένου ήρωα. Το διάβασα δεκάδες φορές.

Ποιο βιβλίο διαβάσατε και ξαναδιαβάσατε; Μεγαλώνοντας το βιβλίο που διάβασα και ξαναδιάβασα είναι Το Αλεξανδρινό Κουαρτέτο του Ντάρελ σε μετάφραση του Αιμίλιου Χουρμούζιου. Πολλές φορές στη ζωή μου, όταν είχα ανάγκη να βυθιστώ σε άλλο κόσμο, άλλη εποχή, άλλες ζωές, έπαιρνα ένα τόμο του Κουαρτέτου. Αν και έχω πάει πολλές φορές στην Αίγυπτο, δεν πήγα ποτέ στην Αλεξάνδρεια, για να μπορώ να ονειρεύομαι πάντα μέσα από τις μυθιστορηματικές σελίδες. Το άλλο βιβλίο που συνοδεύει τη ζωή μου είναι τα Ποιήματα του Σεφέρη.

Σας ώθησε ποτέ βιβλίο να κάνετε κάτι ανόητο; Ανόητο ακριβώς, όχι. Αλλά όταν τελείωνα τη μετάφραση των Ναπολιτάνικων χρονικών του Ζαν-Νοέλ Σκιφανό, έζησα 2 βδομάδες στη Νάπολη περιφερόμενη σε όλα τα μέρη του βιβλίου, εκκλησίες, μοναστήρια, πλατείες, κτίρια, παρακολουθώντας διάφορα πρόσωπα, τα οποία είχα ταυτίσει με τους ήρωες του βιβλίου, σε σημείο  που έχασα σχεδόν πλήρως την επαφή με την πραγματικότητα. Ήταν σαν να υπνοβατούσα. Ακόμη και σήμερα δεν ξέρω αν όντως έζησα στην πραγματικότητα κάποιες σκηνές του βιβλίου.

Σας ενέπνευσε κάποιο βιβλίο να γίνετε κάτι άλλο εκτός από συγγραφέας; Ναι. Το βιβλίο του Ιουλίου Βερν: Από τον Καύκασο στο Πεκίνο. Ήθελα να γίνω δημοσιογράφος, ανταποκριτής, ταξιδευτής  στην αναζήτηση της περιπέτειας. Αργότερα, πάλι από ένα βιβλίο, έγινε η μεταστροφή στην αναζήτηση της εσωτερικής περιπέτειας. Ασπάστηκα τη θέση του Φερνάντο Πεσσόα που λέει: «Οποιοδήποτε ηλιοβασίλεμα είναι ηλιοβασίλεμα. Δεν συντρέχει λόγος να πας στην Κωνσταντινούπολη για να το δεις. Η αίσθηση της απελευθέρωσης που γεννούν τα ταξίδια; Μπορώ να τη νιώσω πηγαίνοντας από τη Λισαβόνα στη Μπενφίκα, και μάλιστα εντονότερα απ’ ότι πηγαίνοντας από τη Λισαβόνα στην Κίνα, γιατί, αν η ελευθερία δεν υπάρχει μέσα μου δεν υπάρχει για μένα σε κανένα μέρος».

Ποιο βιβλίο εύχεστε να είχατε γράψει; Θα μου επιτρέψετε να επιμερίσω την ερώτησή σας για να αυξήσω έστω τεχνηέντως τον αριθμό. Από τα βιβλία που έχω μεταφράσει: Το Βιβλίο της Ανησυχίας του Φερνάντο Πεσσόα. Θαυμάζω την οξύνοια της σκέψης του, την ποιητική πρόζα  και την ειρωνεία του. Από τα βιβλία που δεν έχω μεταφράσει: τους Μπούντεμπρουκς του Τόμας Μαν. Θαυμάζω την αρτιότητα της σύνθεσης, την πλοκή, τους χαρακτήρες. Από τα τελευταία βιβλία που έχω διαβάσει: Τον κηπουρό και τον καιροσκόπο του Δημήτρη Φύσσα. Θαυμάζω την πρωτοτυπία του θέματος και το ερανιστικό πνεύμα του συγγραφέα.

pesoa

Η Μαρία Παπαδήμα είναι μεταφράστρια και οι τελευταίες τις μεταφράσεις «Γράμματα στην Οφέλια» και «Τα ποιήματα του Άλβαρο ντε Κάμπος» του Fernando Pessoa κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Gutenberg