Διαβάσαμε: Howard Zinn – «Αυτοβιογραφία. Δεν μπορείς να είσαι ουδέτερος σ’ ένα τρένο που κινείται»

Ο τίτλος έχει κακώς αποδοθεί ως «Αυτοβιογραφία». Το βιβλίο είναι ακριβώς αυτό που λέει ο τίτλος του πρωτότυπου: «μια προσωπική ιστορία της εποχής μας». Γραμμένο το 1994 (όταν ο Ζίνν ήταν ήδη 72 ετών), προσπαθεί να εξηγήσει τις μεγάλες αλλαγές που συνέβησαν στην κοινωνία της Αμερικής μέσα από τα δικά του μάτια.

Ο Χάουαρντ Ζινν είναι ο ορισμός του παράξενου όρου «πνευματικός άνθρωπος». Σκεπτόμενος, δραστήριος, παρών εκεί που συμβαίνουν τα πράγματα. Δηλαδή, όλα όσα δεν είναι οι περισσότεροι διάσημοι «πνευματικοί άνθρωποι».

Το βιβλίο εστιάζει στο κυρίαρχο μήνυμα που διατρέχει το έργο και τη ζωή του: οι αλλαγές στον κόσμο και την κοινωνία δεν γίνονται με τα μεγάλα γεγονότα που καταγράφει η επίσημη Ιστορία, αλλά με τις μικρές πράξεις άγνωστων στο ευρύ κοινό ανθρώπων που αποφασίζουν να κάνουν κάτι για την κατάστασή τους και να συνεργαστούν προς έναν κοινό σκοπό. Αυτούς τους άσημους, σημαντικούς ανθρώπους εξυμνεί, αφηγούμενος τις περιπέτειές του στα αντιρατσιστικά και αντιπολεμικά κινήματα.

Περιγράφει πως σαν καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Σπέλμαν για μαύρες κοπέλες της Ατλάντα ήταν παρών ήδη από τις πρώτες κινητοποιήσεις για την κατάργηση του φυλετικού διαχωρισμού και τον αγώνα που έπρεπε να δοθεί απέναντι στην ακραία ρατσιστική κοινωνία του αμερικανικού Νότου, ενάντια στην αστυνομική βία και την αδιαφορία της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης. Η στάση του επέφερε την απόλυσή του, κάνοντάς τον να ασχοληθεί ακόμα περισσότερο με τα κινήματα.

Έπειτα πρωτοστάτησε κατά του πολέμου του Βιετνάμ, από τις πρώτες συγκεντρώσεις των 100 ατόμων ως τις μαζικότερες συγκεντρώσεις στην ιστορία των ΗΠΑ. Το βιβλίο περιλαμβάνει πολλά περιστατικά των αγώνων, ενώ προβάλλει και το έργο πολλών ανθρώπων που αφιερώθηκαν στον σκοπό. Ο ίδιος συμμετείχε με ατελείωτες ομιλίες, συμπαράσταση σε συναγωνιστές, φυλάκιση, αποστολή στο Βιετνάμ.

Στο τελευταίο τμήμα του βιβλίου ασχολείται με τα νεανικά του χρόνια, αφηγούμενος την ζωή της φτωχής οικογένειάς του, την εργασία του στα ναυπηγεία, την στρατολόγησή του και την συμμετοχή του στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ως πιλότου βομβαρδιστικού. Περιγράφει την μεταστροφή του από παθιασμένο με τον πόλεμο νεαρό σε αρνητή κάθε πολέμου, γιατί ο πόλεμος δεν λύνει τα προβλήματα και οι συνέπειές του είναι ολέθριες.

Το βιβλίο αποτυπώνει με απλές, πλατειές γραμμές μια ζωή γεμάτη, καθώς ο Ζινν έζησε όπως πρέπει να ζουν οι άνθρωποι: θαρρετά, σοβαρά, με στάση απέναντι σε όσους επιβουλεύονται τις ελευθερίες και τα δικαιώματα και με σεβασμο στον συνάνθρωπο.

Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αιώρα.