Αγοραπωλησίες domains: η μπίζνα του ίντερνετ

Δεν έχουν περάσει πολλές μέρες από τότε που ο Jon Schultz πούλησε το domain Ebola.com. Ο ίδιος, έχοντας εμπνευστεί από την ταινία Outbreak, το είχε αγοράσει το 2008, χρόνια πριν την έξαρση του ιού δηλαδή, έναντι $13.500, ποσό που όσο να ‘ναι το λέει κανείς και υπερβολικό, δεδομένου του ότι μιλάμε απλά για ένα domain, τη διεύθυνση δηλαδή μιας ιστοσελίδας στο διαδίκτυο. Κάνοντας υπομονή και βγάζοντας το URL σε πλειστηριασμό την κατάλληλη στιγμή, η εταιρεία του Schultz, Blue String Ventures, κατόρθωσε να ξεπεράσει ακόμα και τις δικές της προσδοκίες (περίμενε να μαζέψει περί τα $150.000) συγκεντρώνοντας το ποσό των $214.000 ($50.000 σε μετρητά και τα υπόλοιπα σε μετοχές τρίτης εταιρείας). Αγοραστές είναι κάποιοι Ρώσοι οι οποίοι δεν έχουν ακόμα ανακοινώσει τι θα κάνουν με το domain. Όσο για τον Schultz, έχοντας στην κατοχή του διευθύνσεις όπως οι BirdFlu.com και H1N1.com, σίγουρα θα μας απασχολήσει ξανά στο μέλλον.

Domain speculation

Στην πραγματικότητα αυτό που μόλις διαβάσατε δεν είναι ούτε κάτι πρωτάκουστο, ούτε κάτι σπάνιο. Η αγοραπωλησία domain names (η «τέχνη» του domain speculation, όπως αποκαλείται στα αγγλικά) αποτελεί για πολλούς επάγγελμα που σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να αποδειχθεί και ιδιαίτερα κερδοφόρο. Η λογική είναι απλή: απαιτείται επένδυση κεφαλαίου για την αγορά domain names. Με δεδομένο ότι ένα τέτοιο μπορεί να κοστίζει από 6€ έως και 15€ τον χρόνο στις περισσότερες περιπτώσεις, όσο περισσότερο το κεφάλαιο, τόσο περισσότερα και τα domains που αγοράζονται. Εννοείται πως αυτό δεν είναι κάτι που γίνεται «μια κι έξω» αφού ο εμπλουτισμός της «βιβλιοθήκης» είναι συνεχής. Κατόπιν, στα προς πώληση domains, τοποθετείται ένα πωλητήριο, όπως αυτό που κοτσάρουν οι μεσίτες στα σπίτια που εμπορεύονται, προκειμένου οι επισκέπτες να γνωρίζουν ότι είναι διαθέσιμα και μετά… υπομονή μέχρι να εμφανιστούν οι αγοραστές.

Όσοι είναι… χρόνια στο κουρμπέτι, αναγνωρίζουν ότι τα λεφτά θα τους έρθουν από μετρημένες στα δάχτυλα περιπτώσεις. Τα domains που κλείνει κάποιος του επαγγέλματος είναι χιλιάδες: συνδυασμοί, mistypes, διαφορετικές καταλήξεις, διαφορετικά spellings και όλα τα σχετικά. Από αυτά, ελάχιστα είναι εκείνα που θα τραβήξουν την προσοχή σε τέτοιο βαθμό που ο ενδιαφερόμενος να δώσει χρήμα με ουρά προκειμένου να τα κάνει δικά του. Το κόστος που αναφέραμε πιο πάνω μπορεί να μειωθεί (αν για παράδειγμα κάποιος δηλωθεί σαν πωλητής domains όπως πολλές γνωστές υπηρεσίες του διαδικτύου), όμως αυτό που απαιτείται σε κάθε περίπτωση είναι η έμπνευση και η διορατικότητα, προκειμένου να κλείσει κανείς domains πριν τους άλλους ή να τα αγοράσει στη δυνατότερη χαμηλή τιμή. Οι έμποροι των domains εξ’ άλλου πάντα έχουν την υπομονή για να πουλήσουν την πραμάτεια τους στην υψηλότερη δυνατή τιμή και κάποιος που δεν έχει ανάγκη το γρήγορο χρήμα, μπορεί να βγάλει πολλά λεφτά απ’ αυτή την ιστορία.

Το Hotels.com είναι ένα πλήρως λειτουργικό site που μάλιστα υπάρχει και στη γλώσσα μας. Πιθανότατα το πιο επιτυχημένο από τα ακριβότερα URLs του κόσμου.

Μια διεύθυνση, όλα τα λεφτά

H πιο ακριβή διεύθυνση του κόσμου είναι κατά το Business Insider η 1 Pollock’s Path στη συνοικία Πικ του Χονγκ Κονγκ με την τιμή να διαμορφώνεται στα $120.000 το τετραγωνικό μέτρο (πιο ακριβά κι απ’ τους κήπους του Κένσινγκτον στο Λονδίνο ή τη Λεωφόρο της Πριγκίπισσας Γκρέις του Μονακό). Η πιο ακριβή διεύθυνση στο διαδίκτυο πάλι είναι το Insurance.com το οποίο «έφυγε» έναντι $35,6 εκατ. το 2010. Το ακολουθεί το VacationRentals.com που έπιασε $35 εκατ. αλλά το 2007 ενώ τρίτο έρχεται το PrivateJet.com με $30,1 εκατ. το 2012. Ο κανόνας λέει πως όσο πιο εύκολο και κοινότυπο είναι το URL, τόσο πιο εύκολα και ακριβότερα πωλείται και ο λόγος είναι προφανής: μένει ευκολότερα στη μνήμη του κόσμου και έτσι μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποδοτικότερα για εμπορικούς σκοπούς.

Όσο για το top10 των ακριβότερων domains που έχουν πωληθεί ποτέ; Για να ρίξουμε μια ματιά (οι τιμές είναι σε εκατ.):

Insurance.com ($35,6 / 2010)
VacationRentals.com ($35 / 2007)
PrivateJet.com ($30,1 / 2012)
Internet.com ($18 / 2009)
Insure.com ($16 / 2009)
Sex.com ($14 / 2010)
Hotels.com ($11 / 2011)
Fund.com (£9,99 / 2008)
Porn.com ($9,5 / 2007)
Fb.com ($8,5 / 2010)

Στη λίστα που μόλις διαβάσατε, σημειώστε ότι το Fb.com αγοράστηκε από το Facebook ενώ το πιο γνωστό εμπορικό site από όλα τα υπόλοιπα, είναι το Hotels.com. Η τελευταία μεγάλη πώληση που τα κατάφερε και μπήκε στο top10, σημειώθηκε το 2012. Αυτό σημαίνει πως όποιος πούλησε, πούλησε; Όχι ακριβώς. Κατ’ αρχάς το καλό με ένα domain name, είναι ότι δεν χάνει εξ’ αιτίας του χρόνου την αξία του. Ίσα-ίσα που ανάλογα με τις συνθήκες αυτή μπορεί να ανέβει και ως παράδειγμα μπορείτε να πάρετε το Ebola.com: σκεφτείτε αν δύο χρόνια πριν θα άξιζε τα χρήματα που αξίζει τώρα. Για το 2014 η ακριβότερη αγοραπωλησία domain αφορά το MI.com το οποίο και δόθηκε έναντι $3,6 εκατ.. Το ακολούθησαν τα Whisky.com με $3,1 εκατ., Sex.xxx με $3 εκατ. και Youxi.com με $2,43 εκατ.. Σημείωση: το «youxi» σημαίνει παιχνίδια στα κινέζικα και εδώ θα σταθούμε: θεωρητικά, ένα domain name που για κάποιους δεν βγάζει απολύτως κανένα νόημα, για κάποιους άλλους να έχει μια κάποια σημασία. Σκεφτείτε ότι υπάρχουν τόσες γλώσσες που δεν χρησιμοποιούν την αγγλική ως πάτημά τους: ισπανικά, πορτουγκέζικα, ινδικά, ρωσικά, κινέζικα, γλώσσες που τις μιλούν (δισ)εκατομμύρια άνθρωποι και άρα, ένα «πιασάρικο» URL σε αυτές θα άξιζε πολλά.

Υπάρχουν και οι περιπτώσεις που sites χρησιμοποιούν κατατεθέντα εμπορικά σήματα χωρίς οι κάτοχοί τους να έχουν πάρει κάποια μέτρα εναντίον τους. Στις περισσότερες περιπτώσεις (όπως στη φωτογραφία) η σχέση ανάμεσα στις δύο πλευρές είναι αρμονική, ωστόσο υπάρχουν κι εκείνες (βλ. IkeaHackers) που τα πράγματα δεν εξελίχθηκαν και τόσο καλά.

Ραντεβούστοδικαστήριο.com

Οι αγοραπωλησίες domains βέβαια δεν έχουν πάντα καλό τέλος. Όταν το domain speculation εξελίσσεται στο λεγόμενο domain squatting, τότε τα πράγματα αλλάζουν άρδην και οι καταστάσεις σοβαρεύουν. Το domain squatting ή cybersquatting αφορά όλες εκείνες τις περιπτώσεις όπου κάποιος εκμεταλλεύεται ένα domain για να παραπληροφορήσει τον κόσμο ή για να αποκομίσει κέρδη «πατώντας» πάνω σε σήματα-κατατεθέντα τρίτων. Τι σημαίνει αυτό; Αν κάποιος, επί παραδείγματι, διέβλεπε την επιτυχία του Facebook και έτρεχε 7-8 χρόνια πριν να κλείσει για λογαριασμό του το Facebook.gr, δεν θα μπορούσε να χτυπήσει μια ωραία πρωία την πόρτα του Zuckerberg ζητώντας εκατομμύρια επί εκατομμυρίων. Με δεδομένο το ότι το Facebook αποτελεί δηλωμένο εμπορικό σήμα (trademark) παγκοσμίως, η υπόθεση θα κατέληγε στα δικαστήρια όπου και το Facebook κατά πάσα πιθανότητα θα δικαιωνόταν.

Σε τέτοιες υποθέσεις τα πράγματα είναι απλά: εφ’ όσον εμπλέκεται κατοχυρωμένο εμπορικό σήμα, το δίκιο είναι με το μέρος του κατόχου του. Ούτε σκοτεινές δυνάμεις, ούτε πουλημένες Δικαιοσύνες ούτε τίποτα. Το 2008 η Lufthansa αποπειράθηκε να αγοράσει από τη Future Media το LH.com. Η τελευταία ζήτησε ένα απίστευτο ποσό και έτσι οι Γερμανοί την πήγαν στα δικαστήρια, κατηγορώντας τη πως παραβίαζε τους νόμους περί πνευματικής ιδιοκτησίας και εμπορικών σημάτων. Εν τέλει δικαιώθηκαν και σε πρώτο αλλά και σε δεύτερο βαθμό και έτσι πήραν το domain εντελώς δωρεάν!

Δεν συνέβη το ίδιο και με τη Google, όταν σε μία από τις εκατοντάδες, σε ετήσια βάση, διαμάχες της, δεν δικαιώθηκε για το Oogle.com το οποίο και έμεινε στην Blue Arctic. Στην εν λόγω υπόθεση, η Έδρα έκρινε πως δεν υπήρχε καμία παραβίαση σήματος και δικαιωμάτων και έτσι, άφησε την κυριότητα της διεύθυνσης ως είχε. Τα λεγόμενα mistypes, τα λανθασμένα URLs δηλαδή (Hotmale.com, Vokda.com, Faecbook.com κ.α.), είναι ιδιαίτερα δημοφιλή και εφ’ όσον δεν συνδέονται με παραπλανητικές ιστοσελίδες, δύσκολα μπορούν να περάσουν στην κατοχή των εταιρειών που έχουν τα κανονικά domains, χωρίς οι τελευταίες να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη.

Μία περίπτωση που ξεχωρίζει, είναι εκείνη της εκμετάλλευσης ενός εμπορικού σήματος χωρίς ο κάτοχός του να προχωρήσει σε οποιαδήποτε κίνηση. Οι περιπτώσεις αυτές αφορούν ως επί το πλείστον κοινότητες που συσπειρώνονται γύρω από εταιρείες, ομάδες, σκοπούς και sites και στη συντριπτική τους πλειοψηφία, δεν υπάρχει εμπορική εκμετάλλευση. Οι ποδοσφαιρικές ομάδες θα αφήσουν τους φαν τους να χρησιμοποιήσουν το όνομα και το σήμα τους προκειμένου να στήσουν ένα φόρουμ ή ένα fan site, το ίδιο και ένα διάσημο συγκρότημα ή μία εταιρεία που αναπτύσσει videogames. Μολονότι αυτός είναι ο κανόνας, δεν λείπουν βέβαια και οι εξαιρέσεις με πιο πρόσφατη, τη διαμάχη ανάμεσα στη σουηδική IKEA και το site IkeaHackers, τη μεγαλύτερη κοινότητα φίλων της αλυσίδας που έτρεχε επί οκτώ συναπτά έτη και στην οποία δημοσιεύονταν εναλλακτικοί τρόποι συναρμολόγησης των προϊόντων των IKEA. Ο λόγος ήταν οι διαφημίσεις που αναρτήθηκαν στo site και παρ’ ότι, σύμφωνα με τη δημιουργό του, σκοπό είχαν να καλύψουν απλά τα λειτουργικά του έξοδα, δεν άρεσαν καθόλου στην IKEA η οποία και κινήθηκε νομικά εναντίον της.

Όσο για το Fund.com, well…

Ελάτε να γίνουμε εκατομμυριούχοι

Το domain speculation δεν είναι τόσο εύκολο. Αν ήταν, εξ’ άλλου, όλοι αυτό θα έκαναν. Είναι «σπορ» που απαιτεί γερό κεφάλαιο και διαρκή ροή χρήματος για την απόκτηση νέων URLs, χωρίς την ίδια στιγμή καμία μα καμία εγγύηση για το αν και το πότε αυτά θα πωληθούν. Φαντάζει τυχοδιωκτισμός και είναι σε μεγάλο βαθμό, ωστόσο με τις σωστές κινήσεις μπορεί να αποφέρει ικανοποιητικά χρήματα. Η ασφαλέστερη τακτική για κάποιον που εν έτει 2014 δεν έχει ασχοληθεί ποτέ με το αντικείμενο; Μάλλον να συνεχίσει τη ζωή του, περιμένοντας απλώς τη μία είδηση τον χρόνο που θα αφορά μια πολλών εκατομμυρίων αγοραπωλησία. Σε τελική ανάλυση αν έχετε τέτοια τρελή έμπνευση, αξιοποιήστε τη στο Τζόκερ: πάλι τζακ-ποτ έχει.