Τα βιβλία της ζωής μου: Γιάννης Σκαραγκάς

Ποιο ήταν το αγαπημένο σας βιβλίο όταν μεγαλώνατε; Ο πατέρας μου είχε τη συνήθεια να μας πηγαίνει κάθε μήνα στο υπόγειο του Μπαρμπουνάκη στη Θεσσαλονίκη. Μας αγόραζε από ένα βιβλίο με τον όρο ότι θα ερχόμασταν ξανά μόνο αν το τελειώναμε. Ήταν μία σοβαρή συμφωνία για μένα και την αδελφή μου, γιατί οι πρωινές βόλτες του Σαββάτου δεν του ήταν εύκολες. Εφημέρευε πολύ συχνά ως νέος γιατρός σε δημόσιο νοσοκομείο, και τα πρωινά του Σαββάτου ήταν ήδη μέσα ή ξεκουραζόταν από την εφημερία της προηγούμενης μέρας. Μέσα σε αυτό το κλίμα προσπαθούσα κάθε μήνα να τον πείσω ότι το τελευταίο βιβλίο που διάβασα ήταν και το αγαπημένο μου. Μπορούσα να υποστηρίξω οτιδήποτε, από τα βιβλία του Βερν και της Δέλτα, μέχρι τις ιστορίες του Λαβκραφτ και του Μαλό. Η αλήθεια όμως ήταν ότι το αγαπημένο μου βιβλίο ήταν πάντα το επόμενο. Όχι μόνο επειδή ανυπομονούσα για την επόμενη ιστορία, αλλά κυρίως γιατί το υπόγειο του Μπαρμπουνάκη ήταν από τις λίγες ευκαιρίες να περάσω χρόνο με τον μπαμπά μου και να μου ανήκει. Ήταν συναρπαστικό το αίσθημα ότι άφησες ολόκληρο τον κόσμο να περιμένει μερικά σκαλοπάτια πιο ψηλά για να είσαι με κάποιον ολόδικό σου χαμένος σε βιβλία.

Ποιο βιβλίο διαβάσατε και ξαναδιαβάσατε; Δύο από τα πολυδιαβασμένα μου: Πάπισσα Ιωάννα, Οι Ελεγείες του Ντουίνο.

Σας ώθησε ποτέ βιβλίο να κάνετε κάτι ανόητο; Ναι, τα βιβλία της Μπλάιτον, αν θεωρήσουμε ανόητο για έναν εννιάχρονο να προσπαθεί να φύγει από το σπίτι του τα μεσάνυχτα και να κόβει βόλτες στο τετράγωνο με την ελπίδα ότι θα εντοπίσει κάτι μυστήριο την ώρα που ο κόσμος κοιμάται. 

Σας ενέπνευσε κάποιο βιβλίο να γίνετε κάτι άλλο εκτός από συγγραφέας; Το Κάστρο, του Κρόνιν. Και μπορεί να μην έγινα γιατρός, αλλά με βοήθησε να καταλάβω αυτό που έκανε τον κόσμο των γονιών μου τόσο ακατανόητα αυστηρό και αδιαπραγμάτευτο. Ο Άντριου Μάνσον στη δική μου παιδική ζωή δεν είχε στοιχειώσει εμένα αλλά το περιβάλλον μου. Έγινε το μέτρο μου για αυτό που αργότερα συνειδητοποίησα ότι σημαίνει η ζωή μέσα στην και από την επιστήμη, το ειδικό βάρος και το νόημα της επιλογής.

Ποιο βιβλίο εύχεστε να είχατε γράψει; Θα πρέπει να συμφωνήσουμε για ποια περίοδο συζητάμε, για να σας απαντήσω, και η λίστα θα ήταν πάλι μεγάλη. Δεν πιστεύω ότι τα βιβλία μας μάς ανήκουν, όπως και αν ακουστεί αυτό, και όσο και αν μας αρέσει να ναρκισσευόμαστε γύρω από τις δημιουργικές μας ιδιαιτερότητες. Όταν διαβάζω ένα καλό βιβλίο, αγαπω τον δημιουργό του, αλλά αγαπώ ακόμα περισσότερο τη μηχανή της μυθοπλασίας. Λέμε ιστορίες για να μπορούμε να καταλαβαινόμαστε και να καταλαμβανόμαστε, για να μπορεί να περισσεύει νόημα στα πράγματα, για να αντέχουμε έναν κόσμο που δεν θα σταματήσει χωρίς και μετά από εμάς. Με αυτή τη λογική, ακομα και ως αναγνώστης, έχω «συγγράψει» αμέτρητες ιστορίες που με περίμεναν για να αφηγηθώ και να ερμηνεύσω την κοινή εμπειρία που μεταφέρουν, την ελπίδα για αυτάρκεια μέσα στο προσωρινό.

Το βιβλίο του Γιάννη Σκαραγκά, «Ο Ουρανός που ονειρεύτηκες» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κριτική.