Μήπως ζούμε σε μια ψηφιακή πραγματικότητα;

woman taking selfie with cell phone

Δεν είναι δυνατόν να είναι κάποιος φίλος μας αν δεν είμαστε και στο Facebook. Βγάζουμε πλέον φωτογραφίες όχι για να θυμόμαστε τις στιγμές αλλά για να τις ανεβάσουμε στο Instagram. Εμπιστευόμαστε τυφλά το GPS μας, ακόμα κι όταν αυτό μας κατευθύνει κατ’ ευθείαν σε μονόδρομο. Έχουμε apps για να μετρούν το πόσο κοιμόμαστε και τρώμε αντί να εμπιστευόμαστε τις αισθήσεις μας. Προτιμούμε να δούμε τον καιρό online από το να ανοίξουμε ένα παράθυρο. Μετράμε τη δημοτικότητά μας σε “like”, (αυτο)ικανοποιούμαστε όταν αυτά ξεπεράσουν τις προσδοκίες μας και πέφτουμε σε κατάθλιψη όταν κρίνουμε ότι δεν είναι αρκετά.

Τα social media μας επιτρέπουν να αλληλεπιδράσουμε με τόσο κόσμο εύκολα και γρήγορα, όμως μέσα σε όλη αυτή την ευκολία που προσφέρουν, έχουν ποσοτικοποιήσει αισθήματα, εμπειρίες, καταστάσεις. Η φιλία δεν μετριέται με “like”, η ευτυχία δεν καταγράφεται σε μια φωτογραφία με πέντε φίλτρα και εν πάση περιπτώσει, τίποτα στη ζωή δεν απαιτεί επαλήθευση, επιβεβαίωση από κάποια πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης. Λες κι αν δεν ανεβάσουμε φωτογραφίες από ένα τριήμερο στα social media, θα σημαίνει πως δεν περάσαμε καλά, αν δεν μοιραστούμε το οτιδήποτε κάνουμε online, ο κόσμος θα νομίζει ότι δεν κάνουμε τίποτα.

Η ψηφιακή ζωή είναι πλέον άρρηκτα συνδεδεμένη με την πραγματική, μόνο που αντί να την ακολουθεί ή έστω να τη συμπληρώνει, έχει εξελιχθεί στον καθρέφτη της. Αν δεν αλλάξουμε το “status” μας στο Facebook, μετρά ο γάμος μας; Αλήθεια, μια φωτογραφία πότε είναι καλή; Όταν απλά μας αρέσει ή όταν βγαίνει ωραία στο Flickr και το Instagram; Οι σκέψεις μας ισχύουν αν δεν ανέβουν στο Twitter; Λες και χρειάζεται να διασφαλιστεί κάποιου είδους πνευματική ιδιοκτησία, όπως παλιότερα οι συγγραφείς και οι ποιητές ταχυδρομούσαν στους εαυτούς τους το έργο τους για να εξασφαλίσουν τη δουλειά τους.

Κάποτε θεωρείτο αξιοσημείωτο όταν αποδεικνυόταν ότι οι πιλότοι αεροπλάνων εμπιστεύονταν περισσότερο τα όργανα αντί για τις αισθήσεις τους, ακόμα και για απλές, θεωρητικά, διαπιστώσεις όπως π.χ. το αν το αεροσκάφος κέρδιζε ή έχανε ύψος. Πλέον όμως πρόκειται για κάτι που κάνουμε όλοι σε καθημερινή βάση και, το χειρότερο, το θεωρούμε απολύτως φυσιολογικό. Σαν να μην έφτανε αυτό, ήρθε και η εικονική πραγματικότητα να μας αποτελειώσει, αλλάζοντας εντελώς τον βαθμό αλληλεπίδρασής μας με την τεχνολογία και τις εμπειρίες που απολαμβάνουμε σε καθημερινό βαθμό όπως την παρακολούθηση μιας ταινίας ή ένα videogame. Σε πόσα χρόνια πιστεύετε ότι δεν θα μπορούμε να κάνουμε κάτι απ’ αυτά εκτός περιβάλλοντος VR; Καλά είναι μια δεκαετία;

Όχι, μην προτρέχετε, δεν χρειάζεται ανάθεμα. Κριτική ικανότητα και μέτρο απαιτούνται προκειμένου να επαναπροσδιορίσουμε τις ελευθερίες που θα δώσουμε στην τεχνολογία στην καθημερινότητά μας: σε τελική ανάλυση, οι μόνοι που πρέπει να έχουμε λόγο στη διαμόρφωση της τελευταίας, είμαστε εμείς οι ίδιοι. Δεν θέλει πολύ η απόλαυση να εξελιχθεί σε εξάρτηση. Τροφή για σκέψη…