swiss-army-man-2016-comedy-movie

Ταινία που αποδεικνύει επί του πρακτέου τη χρησιμότητα της ανδρικής, περήφανης και θορυβώδους πορδής, είναι αν μη τι άλλο μια ταινία χρήσιμη: θα σου προσφέρει σίγουρα εξαίρετα openers για άβολες συζητήσεις στα μπαρ, ή έστω φλογερά ice breakers για αμήχανες στιγμές στο ασανσέρ της εταιρίας, εν προκειμένω πάντως, οι κλανιές του Daniel Radcliffe σώζουν έναν άνθρωπο από βεβαία αυτοκτονία κι αυτό δεν είναι αστείο πράγμα. Είναι ωστόσο η πρώτη μόνο αφορμή, για τα πολλά χαχανητά που θα σκορπίσει αυτό το αλλόκοτο κι αιρετικό αμάγαλμα του Weekend at Bernie’s / Τρελό Γουικέντ στου Μπέρνι και του Cast Away / Ναυαγός, σε περιβάλλον άγριας αναπολογητικής αψάδας αλά The Hangover.

Για να το κάνουμε λιανά, πτώμα ξεβράζεται στην ακτή αδιευκρίνιστου νησιού του Ειρηνικού, ακριβώς τη στιγμή που το χρειάζεται απελπισμένος ναυαγός, έτοιμος για το τελευταίο αντίο. Οι βορβορυγμοί που βγαίνουν απ’ τον πάτο του ραγίζουν την αυτοσυγκέντρωση του υποψήφιου αυτόχειρα, κι η ίντριγκά του μετατρέπεται σε θρίαμβο, όταν το άψυχο κουφάρι μετατρέπεται σε jet ski (στ’ αλήθεια!), που οδηγεί το θύμα μας στις όχθες του πολιτισμού. Εκεί, οι δυο τους θα διασχίσουν δάσος με άγρια θηρία, και προκλήσεις επιβίωσης που κάθε μια τους λειτουργεί ως αφορμή να αποκαλυφθεί άλλη μια χρηστική ιδιότητα του μακαρίτη: το ανενεργό στομάχι του γίνεται εξαίρετο παγούρι, οι παγωμένες κλειδώσεις του αχτύπητος εκτοξευτήρας, τα ζοριασμένα δάχτυλά του μαγικά σαν τσακμακόπετρες! Και το κυριότερο, η άψυχή μορφή του αποδεικνύεται ιδανικός συνομιλητής, με τον δεσμό που αναπτύσσεται ανάμεσα στους δύο άντρες (τον ζωντανό και τον πεθαμένο), να αποτελεί την μεγαλύτερη επιβεβαίωση και για τους δυο, πως θέλουν και μπορούν να επιστρέψουν στη ζωή(!).


Αν σου έχει τύχει ποτέ να έχεις το ένα σου παπούτσι βρεγμένο, κι ανάμεσα στο τρίξιμο που κάνει όταν το πατάς, εσύ να χαχανίζεις αναλογιζόμενος το πόσο θαυμαστά μυστηριώδες είναι το ανθρώπινο σώμα, που θα μπορούσε κάλλιστα το κάθε δεξί σου βήμα να ενεργοποιεί τις ενδοκρινικές διατάξεις σου με τρόπο τέτοιο ώστε να πέρδεται μονόπαντα, τότε αυτή η ταινία είναι για ‘σένα. Τουλάχιστον στο πρώτο της μισό, που είναι ένα πάρτι screwball έμπνευσης και κωμικής ευρηματικότητας τσαχπίνικο αρκετά για να γαργαλήσει ολόκληρη την αίθουσα, αλλά και κομψό τόσο ώστε οριακά να συγκρατήσει το στομάχι σου απ’ το να θέλει να δραπετεύσει προς την τουαλέτα. Στην επιτυχία των gags συμβάλλουν φυσικά τα μέγιστα, εκτός απ’ την εύστοχη αντισυμβατικότητα του σεναρίου, οι δυο ερμηνευτές του, με τον Paul Dano να εντοπίζει και να αναδεικνύει ερμηνευτικά ρεύματα που συνήθως μένουν υπόγεια στους σκοτεινούς ρόλους που έχει για ψωμοτύρι, τον δε Daniel Radcliffe να κάνει μια ζόρικη και ριψοκίνδυνη, κάργα σωματική ερμηνεία, να φαίνεται σαν η πιο εύκολη (κι αστεία) υπόθεση του κόσμου.


Στο δεύτερο κομμάτι ωστόσο, όταν τα gags πρέπει να δώσουν χώρο στην ιστορία, οι δυο δημιουργοί (Daniel Kwan και Daniel Scheinert, που έγιναν online φαινόμενα με την ευχέρειά τους στα viral videos και μουσικά κλιπάκια), αφήνουν το screwball στο περιθώριο και αλλάζουν το παιχνίδι τους τελείως. Προσπαθώντας να προτείνουν μια εναλλακτική, λίγο πιο σεξουαλικά ρευστή εκδοχή του ανδρικού bromance, στήνουν ένα αλλόκοτο ταξίδι υπαρξισμού, που προσπαθεί να βρει τη θέση του ανάμεσα στον συμβολιστικό υπερρεαλισμό και την stoner αμπελοφιλοσοφία. Όχι απλώς επηρεασμένοι, αλλά ταγμένοι στους χαρακτηριστικούς σταρχιδίστικους κώδικες του αμερικανικού indie, και των γαλλικών επιρροών που του φόρτωσε με τα ιδιοσυγκρασιακά κινηματογραφικά του ποιήματα ο Michel Gondry, οι Daniels πετούν τη μπάλα στην εξέδρα, ανταλλάσσοντας την πλοκή με το εκβιασμένο συναίσθημα, και ρίχνοντας στο μπλέντερ των επιρροών τους λίγη χαζοχαρουμενιά από ‘δω, λίγη μελούρα από ‘κει, αλλά και μπόλικο πολύχρωμο παραμύθι ανθρωπισμού, γιατί τι είναι ο άνθρωπος αν όχι ένας κόσμος συναισθήματος ολόκληρος, γεμάτος χρώματα και φως που λάμπει, μπρος στο σκοτεινό αδιέξοδο του τέλους.

Πολλά μένουν στη φαντασία μας όταν φτάνει η ώρα για το σεναριακό συμμάζεμα του τέλους (δε μαθαίνουμε καν πως ναυάγησε ο ναυαγός – μπορεί να σκηνοθέτησε την εξαφάνισή του, ή η εξαφάνισή του είναι μια αλληγορική απεικόνιση της αποξένωσής του;) κι ακόμα περισσότερα μπορούν μόνο στη φαντασία μέσα να συμβούν (όταν οι δυο ναυαγοί εισβάλουν στην ρεαλιστική αμερικανική suburbia, η όποια αληθοφάνεια του σεναρίου μπαίνει σε mode αυτοκαταστροφής), με αποτέλεσμα το ταξίδι για τους τίτλους τέλους να γίνεται σπουδή στην σεναριακή αμηχανία όσο περνάει η ώρα. Για εκείνο το κομμάτι όμως, όπου η κωμωδία έχει την υπεροχή, ετούτο το αλλόκοτο μιξάκι αναφορών κι εμπνεύσεων, είναι πραγματικά ένα πράγμα υπέροχο. Σαν τις αλλόκοτες κι ετοιμοθάνατες ανδρικές φιλίες.

To Swiss Army Man / Άνδρας Ελβετικός Σουγιάς, κωμωδία βραβευμένη για τη σκηνοθεσία της στο Φεστιβάλ Sundance, σε σκηνοθεσία και σενάριο των Daniels (Daniel Kwan και Daniel Scheinert), με τους Daniel Radcliffe και Paul Dano, διάρκειας 97 λεπτών και παραγωγής 2016, προβάλλεται Εκτός Συναγωνισμού στο 57ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (3-13 Νοεμβρίου), και θα βγει στις ελληνικές αίθουσες σε διανομή της Feelgood Entertainment