H φωτογράφος της ελληνικής κρίσης μιλάει στην Popaganda

Πριν δύο εβδομάδες το site του εμβληματικού περιοδικού New Yorker δημοσίευσε μια σειρά φωτογραφιών της Ειρήνης Βουρλούμη με εικόνες από το εσωτερικό σχολείων, δημοσίων κτηρίων και ιδρυμάτων επιχειρώντας ένα σχόλιο για την Ελλάδα της κρίσης. Το αφιέρωμα έκανε σαρωτική επιτυχία και αναδημοσιεύθηκε σε δεκάδες site (είχαμε δημοσιεύσει σχετικό θέμα εδώ) και έντυπα, όχι μόνο επειδή διηγήθηκε με εκπληκτικό τρόπο το σύγχρονο παραμύθι της Αθήνας, αλλά κυρίως επειδή το έκανε δίνοντας την αίσθηση ότι ο φακός της Ειρήνης αναζητούσε σε κάθε κλικ, να αιχμαλωτίσει το φως να παλεύει με το σκοτάδι της καθημερινότητας. Και να νικά. Αναζητήσαμε την δημιουργό αυτής της μοναδικής αισθητικής περιπλάνησης, η οποία μίλησε στην Popaganda με μεγάλη χαρά, παραχωρώντας και ένα επιπλέον εκπληκτικό αρχείο με φωτογραφίες μαγικές και ονειρικές.

Ποιο ήταν το ερέθισμα για το πολυσυζητημένο φωτογραφικό project “Ιn-waiting-in-progress” που φιλοξενήθηκε στο site του New Yorker;

Ήθελα να κάνω μια δουλεία προσωπική και όχι στο στυλ του φωτορεπορτάζ που κάνω καθημερινά μέσα από τις αναθέσεις μου. Οι περισσότερες ιστορίες που βγαίνουν από την Ελλάδα δείχνουν είτε τις πορείες, είτε την φτώχεια που μας περιτριγυρίζει. Με ενδιέφερε να εξερευνήσω τον δημόσιο τομέα για να αναδείξω πως αυτοί οι χώροι αποτυπώνουν την καθημερινή μας πραγματικότητα. Σαν Έλληνες περνάμε πολύ ώρα σ ‘αυτούς τους χώρους και ήθελα να εξερευνήσω κοινωνικά τη λένε αυτοί οι χώροι για την αισθητική μας. Ακόμα και όταν έχουν μια κιτς  ή σουρεαλιστική αίσθηση, είναι στοιχειά που με ερεθίζουν. Προσωπικά θέλησα να αναδείξω τα διαφορά συναισθήματα που προκαλεί η θέαση αυτών των φωτογραφιών. Μια σιωπηλή ζωή, μια καθημερινή ευθύνη, η οποία γίνεται όλο ένα και πιο δύσκολο να αντιμετωπιστεί. Σε τελική ανάλυση είναι και μια ιστορική καταγραφή κάποιων στοιχείων που απεικονίζουν τη σημερινή πραγματικότητα και που θα αλλάξουν στο μέλλον.

Είναι το πρώτο αφιέρωμα που έχεις κάνει για την Ελλάδα;

Όχι, έχω κάνει πολλά αφιερώματα για την Ελλάδα, μέσα αναθέσεων από ξένα media, αλλά είναι η πρώτη μου δουλειά με πιο καλλιτεχνικό χαρακτήρα, η οποία βασίζεται στο πως βλέπω την Ελλάδα.

Την επέλεξες εξαιτίας της καταγωγής σου;

Ναι, βέβαια. Αυτή η δουλειά μου έδωσε την ευκαιρία να ξανά-εξερευνήσω την πόλη μου καθώς έλειπα στο εξωτερικό για πολλά χρόνια.

Στο βιογραφικό σου διάβασα ότι ήσουν αρκετά χρόνια στις HΠΑ κι αν δεν κάνω λάθος σπούδασες εκεί. Πως ήταν η εμπειρία σου στην Αμερική;

Είχα την ευκαιρία να ζήσω στην Νέα Υόρκη για έντεκα χρόνια. Μία από την πιο σημαντική μου εμπειρία εκεί ήτανε ότι ανακάλυψα την φωτογραφία καθώς πριν φύγω από την Ελλάδα, ο πατέρας μου, μου έδωσε την παλιά του κάμερα. Έτσι, όταν έφτασα στην Αμερική πέρασα ώρες περιπλανώμενη στους δρόμους τις Νέας Υόρκης βγάζοντας αμέτρητες φωτογραφίες. Τότε συνειδητοποίησα ότι μέσω της φωτογραφίας μπορούσα να εκφράσω καθαρά τις σκέψεις μου. Ήμουνα τυχερή, διότι περιτριγυριζόμουν από ανθρώπους που με εμψύχωσαν να κυνηγήσω το πάθος μου καθώς στην Αμερική είχα πάει αρχικά για να σπουδάσω κοινωνιολογία. Ήμουν  επίσης τυχερή γιατί η Νέα Υόρκη είναι από τις πιο φημισμένες πόλεις για φωτογραφία και δημοσιογραφία καθώς εκτός ότι έχει τις καλύτερες σχολές και πανεπιστήμια, περιβάλλεται από τους πιο επιτυχημένους ανθρώπους του κλάδου όπου μπορούσα σχετικά εύκολα να επικοινωνήσω, να συνεργαστώ αλλά και να μάθω από αυτούς. Τέλος, είναι η ενεργεία της πόλης αυτής που από μόνη της δρα σαν έμπνευση.

Ασανσέρ στο Υπουργείο Υγείας.

Τι σε ώθησε να ασχοληθείς με τη φωτογραφία;

Όπως ανέφερα και στην προηγουμένη ερώτηση, έπαιξε μεγάλο ρόλο ο πατέρας μου αλλά και η Νέα Υόρκη. Έρχομαι από μια οικογένεια με πολλούς καλλιτέχνες και έτσι από μικρή μυήθηκα στην τέχνη. Ακόμα, λόγω του ότι τραυλίζω από μικρή ηλικία,  καμιά φόρα δυσκολευόμουνα να εκφραστώ μέσω της ομιλίας, οπότε έβρισκα άλλους τρόπους έκφρασης. Έτσι, μου άρεσε πολύ να γράφω, να χορεύω και να εκφράζω τα συναισθήματά μου πιο δημιουργικά. Σε μετέπειτα ηλικία ανακάλυψα και την φωτογραφία.

Ποιο είναι το στυλ σου με λίγα λόγια;

Το στυλ της σειράς «Εν Αναμονή» είναι πιο διακριτικό και ήσυχο. Είναι πολύ διαφορετικό από το σύνηθες ρεπορτάζ μου και έχει μια αισθητική που θέλω να αναπτύξω, γιατί πιστεύω ότι με αντιπροσωπεύει περισσότερο σε αυτό το στάδιο της ζωής μου.

Διάδρομος στο IKA.

Εκτός από τη φωτογραφία ασχολείσαι και με την αρθρογραφία. Ποιο θεωρείς ότι ήταν το πιο σημαντικό σου κείμενο μέχρι τώρα;

Το κείμενο που μου άρεσε περισσότερο είναι αυτό που έγραψα όταν ήμουνα φοιτήτρια στη σχολή δημοσιογραφίας στο Columbia University. Αφορούσε το τραύλισμα και εξερευνούσε την πάθηση αυτή επιστημονικά αλλά και προσωπικά μέσω τις δικιάς μου εμπειρίας.

Ποιος θεωρείς ότι είναι ο καλύτερος τρόπος παρουσίασης της δουλειάς σου; Αν είχες δηλαδή να επιλέξεις ανάμεσα σε ένα blog ή σε μια γκαλερί τι θα προτιμούσες;

Θα ήθελα πολύ να παρουσιάσω την δουλειά μου σε κάποια γκαλερί. Καταλαβαίνω πως μέσω του ίντερνετ υπάρχει ευκολότερη πρόσβαση για περισσότερους ανθρώπους, αλλά πιστεύω ότι σε μια γκαλερί ο θεατής ταυτίζεται πιο εύκολα με την τέχνη. Η σχέση έτσι γίνεται πιο οικεία.

Ενεχυροδανειστήριο.

Από που αντλείς την έμπνευσή σου;

Από την καθημερινότητά μου και από τη δουλειά μου, όπου έχω την ευκαιρία να γνωρίσω μια μεγάλη γκάμα ανθρώπων που μου κεντρίζουν την προσοχή και το ενδιαφέρον. Πηγή έμπνευσης είναι και η καταγωγή μου. Μεγάλωσα σε ένα σπίτι με ελληνική και ινδονησιακή κουλτούρα με αποτέλεσμα να είμαι πιο ανοιχτόμυαλη και αυτό έχει επηρεάσει πολύ την δουλειά μου. Έχω εμπνευστεί και από τον παππού μου, τον Έλληνα ζωγράφο, Ανδρέα Βουρλούμη. Ήμασταν πολύ δεμένοι. Αυτός μου γνώρισε τον κόσμο της Τέχνης. Είχε ένα μεγάλο σεβασμό για τα πράγματα και τους ανθρώπους που ζωγράφιζε και αυτό είναι από τα πολυτιμότερα πράγματα που μου δίδαξε.

Φωτογράφισες επιτυχημένα την κρίση και την παρακμή, χρησιμοποιώντας όμως ένα πρίσμα μακριά από τον αρνητισμό. Γιατί επέλεξες αυτή τη διαφοροποίηση;

Είναι πολύ σημαντικό για εμένα να μην συγκεντρώνομαι στον αρνητισμό. Η παρακμή που βλέπουμε είναι μια πραγματικότητα, αλλά αυτό που με ενδιαφέρει είναι οι μικρές λεπτομέρειες που έχουν χιούμορ και σουρεαλισμό.

Περίπτερο.

Ποιους φωτογράφους θαυμάζεις;

Τον Tim Hetherington ο οποίος σκοτώθηκε στην Λιβύη το 2011. Είναι πρότυπο για εμένα γιατί δεν ήταν ένας κλασσικός φωτορεπόρτερ. Πειραματιζόταν συνεχώς με καινούργιες ιδέες και χρησιμοποιούσε βίντεο και ήχο για να εμπλουτίσει το έργο του. Έχω εμπνευστεί και από Έλληνες φωτογράφους της γενιάς μου γιατί πιστεύω ότι έχουν δυναμισμό στο όραμα τους.

Πως διαφέρουν οι προηγούμενες δουλειές σου σε σχέση με τις πρόσφατες;

Στις καθημερινές μου αναθέσεις ασχολούμαι με το φωτορεπορτάζ αλλά αυτή η καινούργια μου δουλειά έχει ένα πιο προσωπικό και καλλιτεχνικό χαρακτήρα το οποίο είναι κάτι που θέλω να αναπτύξω περισσότερο.

Αν η Αθήνα μπορούσε να είναι χρώμα ποιο θα ήταν; 

Κίτρινο

Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σου;

Θέλω να συνεχίσω να φωτογραφίζω για αυτήν την σειρά («Εν Αναμονή»), ελπίζοντας να καταφέρω να εκθέσω την δουλειά μου και κάποια στιγμή να βγάλω ένα βιβλίο. Στο μέλλον σκέφτομαι να φύγω από την Ελλάδα και να πάω στην Ινδονησία για να εξερευνήσω και να φωτογραφήσω την χώρα της μητέρας μου.

*Περισσότερες δουλειές της Ειρήνης Βουρλούμη στο www.eiriniphoto.com

Τηλεφωνικός θάλαμος ύστερα από πορεία.

Μουσικοί στο μετρό της Νέας Υόρκης.

Μουσικοί στο μετρό της Νέας Υόρκης.

Γλέντι λατίνων μουσουλμάνων.

Γλέντι λατίνων μουσουλμάνων.

Φοριαμός νοσοκόμας.

Πορεία στην Αθήνα.

Πορεία στην Αθήνα.

Πορεία στην Αθήνα.