Γυρνάει σελίδα το Φεστιβάλ Αθηνών;

Αμφίθυμη, χωρίς μεγάλες προσδοκίες κατευθύνθηκα σήμερα το μεσημέρι  στη φεστιβαλική Πειραιώς 260,  για την παρουσίαση του πρόγραμματος του φετινού φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου  2016 από τον Βαγγέλη Θεοδωρόπουλο, τον νέο διευθυντή του. Φτάσαμε  κιόλας 16 Μαΐου, μια ανάσα πριν την έναρξή του, ενώ στο μεταξύ μέσα σε ελάχιστο χρόνο συνέβησαν πάρα πολλά. Ο Λούκος εκπαραθυρώθηκε κακήν κακώς, με μια μεθόδευση που προκάλεσε αντιδράσεις. Ο Φαμπρ παραιτήθηκε, μετά από το φιάσκο του βελγικού προγραμματός του. Οι καλλιτέχνες  «εξεγέρθηκαν» κατά του Φαμπρ, κατά του Μπαλτά, κατά του Δούρου. Κι ο ιδρυτής του Θεάτρου του Νέου Κόσμου, ένα πρόσωπο, κατά τα φαινόμενα, κοινής αποδοχής , εμφανίστηκε ως «πυροσβεστική» λύση. Όμως, ακόμη και για εκείνους που δεν υπήρξαν ποτέ στη ομάδα των παθιασμένων Λουκικών,  υπήρχε διάχυτη σήμερα  η αίσθηση της απώλειας. Η σελίδα γυρνάει με το ζόρι.

Το κλίμα ανατράπηκε από τον ίδιο τον Θεοδωρόπουλο. Ανετος, φορώντας τζιν,  σκαρφαλωμένος σε μια μακρόστενη τράπεζα και πλαισιωμένος από τους νέους Ελληνες και ξένους συνεργάτες του, στο θέατρο Η της Πειραιώς, παρουσίασε  τις 71 παραγωγές   της φετινής διοργάνωσης, που σηκώνει αυλαία στις 15 Ιουνίου στην Πειραιώς και καταλήγει στην Επίδαυρο στις  20 Αυγούστου . Απέναντί του δεν είχε μόνο υπουργούς και  δημάρχους, αλλά και ένα μεγάλο μέρος του καλλιτεχνικού μας  κόσμου, με μοιρασμένα αισθήματα.  Στο τέλος φάνηκε να τους έχει κερδίσει όλους. «Αναλαμβάνω συνειδητά το ρόλο του «διαχειριστή κρίσης»», παραδέχτηκε, « ώστε να μην ματαιωθεί η φετινή διοργάνωση».

Κλήθηκε , κάτω «από οριακές συνθήκες»,  να  καταρτίσει πρόγραμμα. Τι παρέδωσε; Ένα αξιοπρόσεκτο  σύνολο προτάσεων, με πολύ νέο ελληνικό αίμα και  ελάχιστες ξένες μετακλήσεις, μαζί με σημαντικές συνέργειες,  που στο παρά πέντε μοιάζει να σώζουν την κατάσταση. Το Ηρώδειο μάς επιστρέφει σε εποχές προ του Γ.Λούκου, με πολλές συμφωνικές κυρίως και έντεχνο ελληνικό τραγούδι. Η Επίδαυρος ακολουθεί την πεπατημένη των τελευταίων χρόνων. Δεν αλλάζει κάτι. Στόχος του Θεοδωρόπουλου είναι να την επανεξετάσει τα επόμενα χρόνια. Moναδική αλλαγή  η πρώτη  είσοδος της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών στο αρχαίο αργολικό κοίλον, με τον Νίκο Καραθάνο και τους Ορνιθες.    

Η Πειραιώς 260 ζωντάνεψε πάλι.

 «Στην Πειραιώς παρά τα ασφυκτικά χρονικά περιθώρια καταφέραμε να κλείσουμε  ένα ικανοποιητικό αριθμό από ενδιαφέρουσες ξένες  παραγωγές», σχολίασε κάποια στιγμή ο καλλιτεχνικός διευθυντής. Αναφερόταν στον  Καστελούτσι,  στον Κορσουνόβας (που συμμετέχουν στο αφιέρωμα για τον Σαίξπηρ), στον Μίλο Ράου, στο Ροντρίγκο Γκαρσίας, τη Λόλα Αρίας,στον  Ζουλιέν  Γκοσλέν  κ.ά. Η λάμψη  άλλων ετών αποτελεί ωστόσο παρελθόν .

 Ο Β.Θεοδωρόπουλος με τους συνεργάτες του δεν κατέφυγαν σε νέες λύσεις, νέες αναθέσεις. Ανέτρεξαν και αλίευσαν από το πρωτόκολλο των υποβληθέντων στο Γ.Λούκο προτάσεων (από αυτές που εγκρίθηκαν, είναι κι ο Μαριβώ από την Σοφία Μαραθάκη και την ομάδα ΑΤΟΝΑλ, που φέτος υπέγραψαν την παράσταση της χρονιάς «Ο Φίλιπ Γκλας αγόρασε μια φραντζόλα ψωμί»)  .  Δεν είχαν και τον χρόνο. «Ηταν αγώνας δρόμου για όλους μας». Κατάφεραν όμως, έχοντας ένα μήνα στη διάθεσή τους, να κόψουν το πρώτο νήμα. Εξυπνος άνθρωπος και μάνατζερ ο νέος διευθυντής απευθύνθηκε σε  συνεργάτες.  Ικανά και γνώριμα στο χώρο πρόσωπα, πλην ενός  που μας συστήνεται σήμερα . Η  Τζωρτζίνα Κακουδάκη είναι η σύμβουλός Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων, στα οποία θα δοθεί μεγάλη έμφαση . Η  Δήμητρα Κονδυλάκη, που  αναλαμβάνει Σύμβουλος Σύγχρονου Ελληνικού Θεάτρου, ρίχνει το βάρος στο νέο ελληνικό θέατρο, στην «ελληνική ιδιαιτερότητα στο μέτρο που ξεκλειδώνει το δραματικό παρόν της εποχής μας». Ο Ματίας Φον Χαρτς, διευθυντής του Θερινού Φεστιβάλ του Βερολίνου,  είναι το πρόσωπο που σήμερα μάς συστήθηκε ως  σύμβουλος  Διεθνών Παραγωγών.Λέξη κλειδί των επιλογών  του είναι  «η πολιτική». Σύμβουλος χορού θα είναι η Στεριανή Τσιντζιλώνη.

Julius Caesar.Spared parts, η παράσταση του Ρομέο Καστελούτσι (17-20 Ιουνίου, Εθνικό θέατρο, Αίθουσα Εκδηλώσεων)

  Το Φεστιβάλ  αποκτά μια ενδιαφέρουσα εξωστρέφεια και  εγκαινιάζει συνεργασία με την Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, που συνορεύει με την Πειραιώς 260 (θα γίνουν παραστάσεις στους χώρους της ) , με   το Φεστιβάλ Θερινού Κινηματογράφου  της Αθήνας,  για μίνι αφιέρωμα στον Σαίξπηρ , με το Διάζωμα  για την ενεργοποίηση αρχαίων σκηνών της επικράτειας, κάνει συμπαραγωγή με το Εθνικό Θέατρο και  συνεργάζεται στενά και με το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, στα κτήρια του οποίου δεν πρόκειται να μετακομίσει, όπως είχε ακουστεί («Δεν είμαστε ανθρακωρύχοι να πάμε στο τρίτο υπόγειο του Μεγάρου», ήταν η αντίδραση του Θεοδωρόπουλου σε σχετικό ερώτημα).

 Θα αναρωτιέται κανείς με τι budget  στήνεται ο φετινός θεσμός. Τα νέα δεν είναι ευχάριστα. Τα 4 εκατομμύρια που ήταν δεδομένα και ήδη θεωρούνταν ένας ψαλιδισμένος, πενιχρός  προϋπολογισμός  , δεν είναι πλέον 4! «Μου ζητήθηκε ο προϋπολογισμός να μειωθεί», αποκάλυψε ο κ.Θεοδωρόπουλος, « για να δοθεί στα περσινά χρέη». Κάτι που επιβεβαίωσε και ο πρόεδρος του Δ.Σ του Φεστιβάλ κ.Αντωνακόπουλος : «Υπάρχει ταμειακό έλλειμμα.  Ένα μέρος των οφειλομένων   θα προκύψει από την αφαίρεση του 25% από τα 4 εκ.». Πρόθεση είναι στο τέλος του χρόνου  να έχει ικανοποιηθεί  το σύνολο των οφειλών αλλά και του φετινού προγραμματισμού. «Επιθυμία είναι  η κάλυψη  πρώτα των απλών εργαζομένων».

Η τάξη μας του Ταντέους Σλομποτζιάνεκ, σε διασκευή-σκηνοθεσία Γιάννη Καλαβριανού (17-18 Ιουνίου, Πειραιώς 260 Η) 

              ΦΑΟΥΛ ΜΠΑΛΤΑ:Η ΠΡΟΚΛΗΤΙΚΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥ ΕΝΩΠΙΟΝ ΕΚΕΙΝΩΝ ΠΟΥ ΖΗΤΟΥΝ ΤΗΝ ΠΑΡΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ

Το φετινό πάντως πρόγραμμα ο ίδιος ο Θεοδωρόπουλος το χαρακτήρισε «νεανικό, εναλλακτικό, πολιτικό», που «αφουγκράζεται την Ελλάδα και τον κόσμο του 2016. Είναι ένα πρόγραμμα, πρόσθεσε, που εμπεριέχει  στοιχεία και από τα μελλοντικά μας σχέδια».   Εχει επαναλάβει ότι τι στίγμα του θα το δώσει από του χρόνου. Τι φαντάζεται για τα επόμενα χρόνια; Ενα φεστιβάλ που όχι απλώς φιλοξενεί αλλά παράγει  κιόλας πολιτισμό.

Φέτος ανοίγει, πάντως, ένα πιλοτικό κύκλο συζητήσεων  με ημερίδες και παράλληλες δράσεις  με παρεμβάσεις και ξένων δημιουργών  για  τις θεματικές:

  1. Τι φεστιβάλ θέλουμε, σε μια εποχή κρίσης.

2.Η τέχνη της σκηνοθεσίας στην Ελλάδα και την Ευρώπη.

3.Νέες μορφές του πολιτικού θεάτρου

  4.Ανάγκες του καλλιτέχνη χορού, φυσιογνωμία του σύγχρονου χορού

 Τα επόμενα χρόνια αναγγέλθηκαν ως άξονες  δράσης η ίδρυση Λυκείου Επιδαύρου , ενός Διεθνούς  Θερινού  Σχολείου Αρχαίου Δράματος, άνοιγμα  του θεσμού στο δημόσιο χώρο (πλατείες, στοές, αρχαιολογικούς χώρους κ.ά),ανάθεση νέων έργων σε υποσχόμενους συγγραφείς , με στόχο να παρουσιαστούν στο επόμενο φεστιβάλ , λειτουργία του φεστιβάλ ως διεθνούς φόρουμ με τη συμμετοχή ξένων παραγωγών , διευθυντών φεστιβάλ και κριτικών.   

Παρών για να στηρίξει το θεσμό ήταν ο δήμαρχος Αθηναίων Γιώργος Καμίνης. Εξυπνος τακτικισμός η πρώτη φορά στα χρονικά του θεσμού πρόσκληση του δημάρχου Επιδαύρου, ο οποίος συνήθως βρισκόταν απέναντι στους διευθυντές του φεστιβάλ. Ο κ. Κ.Γκάτζης  δήλωσε πανευτυχής για την ανέλπιστη πρόσκληση και εξέφρασε  την πρόθεση «να διευκολύνω την υλοποίηση του οράματος του Β.Θεοδωρόπουλου».

Πρώτο  φάουλ της συνέντευξης τύπου: Η προκλητική παρουσία του υπουργού Πολιτισμού Αριστείδη Μπαλτά, από τον οποίο σχεδόν σύσσωμος ο κόσμος που είχε απέναντί του ζητούσε μέχρι χτες (ίσως και σήμερα) την παραίτησή του για το φιάσκο με τον Φαμπρ και τις συνολικότερες ασυντόνιστες και αψυχολόγητες  μεθοδεύσεις του στο χώρο του πολιτισμού. Μίλησε «για την εξαιρετική νέα χρονιά για το φεστιβάλ» σα να μην συμβαίνει τίποτα! Θα μπορούσε, υπό προϋποθέσεις, να θεωρηθεί δεύτερο φάουλ, το να βρίσκεσαι στο χώρο που δημιούργησε ο Γιώργος Λούκος και να αποφεύγεις να αναφέρεις έστω μια  φορά στο όνομά του (ενώ εκθειάζεις το έργο που “παράχθηκε τα τελευταία δέκα χρόνια” στο φεστιβάλ).Μπορεί να είναι τυχαίο, αλλά σχολιάστηκε.

Monefield της Λολα Αρίας (28-29 Ιουνίου, Πειραιώς 260 Η)

 Οι πρώτες εκδηλώσεις  από το πρόγραμμα, αναλυτικά :

 *Το Φεστιβάλ σηκώνει αυλαία  στις 15 Ιουνίου με το ODC ENSEBLE  και το Re-volt  τη Ελλης Παπακωνσταντίνου, μια σύνθεση για την Αθήνα μύθο και πρωταγωνίστρια της κρίσης (15-16/6)

*Ο Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου και ο Γιάννης Καλαβριανός θα παρουσιάσουν το «Η τάξη μας» του Πολωνού Ταντέους Σλομποτζιάνεκ  (Πειραιώς Η, 17-18/6).

* Γνώριμος του Φεστιβάλ επί Γ.Λούκου, ο Ρομέο Καστελούτσι και η SocietasRaffaello Sanzio φέρνουν την εμβληματική παράσταση Julius Caesar.Spared parts and the fox said to the Crow (17-20/6, Αίθουσα Εκδηλώσεων Εθνικού Θεάτρου)

*Οι Vasistas και η Αργυρώ Χιώτη  συνεχίζουν με Ευθύμη Φιλίππου και το «Απολογίες 4 και 5» (20-21 /6, Πειραιώς 260 )

* Ο πολυβραβευμένος Λιθουανός σκηνοθέτης Οσκάρας Κορσουνόβας   φέρνει τη δική του εκδοχή  πάνω στον Αμλετ (25-25/6, Πειραιώς 260 Δ)

*Ο Βασίλης Μαυρογεωργίου και το Scrow Theatre Group συνθέτουν την παράσταση Avaria/πράγματα που άφησα πίσω» (25-26 Ιουνίου, Πειραιώς 260 Ε)

*Στη δεύτερη επίσκεψή της  η βελγική ομάδα NEEDCOMPANY  στη χώρα μας θα φέρει το blind poet, ένα πρότζεκτ  για τη ζωή  του τυφλού άραβα ποιητή Αμπού αλ αλ’α αλ Μααρί και του επίσης  τυφλού Βαλιαντά μπιν αλ Μουστακφί από την αραβική Ανδαλουσία (28-29 /6, Πειραιώς  260 Δ).

* Η επίσης γνώριμή μας αργεντίνα Λόλα Αρίας έρχεται με το  Minefield, μια δουλειά για τον πόλεμο στα νησιά Φώκλαντ το 1982 (28-29/6, Πειραιώς 260 Η).

Το πλήρες πρόγραμμα http://greekfestival.gr/gr/events