Διαβάσαμε: Φερνάντο Πεσσόα – «Τα Ποιήματα του Αλβάρο Ντε Κάμπος»

Οι εκδόσεις Gutenberg προτείνουν αυτές τις μέρες στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό τέσσερις κυκλοφορίες του Φερνάντο Πεσσόα, τοτεμικής μορφής της λογοτεχνίας του περασμένου αιώνα και μεγαλύτερου ποιητή της πορτογαλικής γλώσσας μετά τον Καμόες.

Ο Πεσσόα πέθανε το 1935 από το ποτό στην ηλικία των 47 ετών. Στο μπαούλο του βρέθηκε ένας γρίφος από χιλιάδες έγγραφα που δυσκόλεψαν ιδιαίτερα τους μελετητές του, οι οποίοι έχουν ταυτοποιήσει δεκάδες ετερώνυμά του.

Ένα από τα πλέον γνωστά είναι ο μηχανικός Αλβάρο Ντε Κάμπος, μορφή που πρωτοεμφανίστηκε το 1915 στο περιοδικό «Ορφέο» του Πεσσόα, το οποίο (στα ελάχιστα τεύχη του) εισήγαγε τον μοντερνισμό στα γράμματα της Πορτογαλίας.

Ο Ντε Κάμπος είναι άεργος μηχανικός, ευαγγελιστής του μοντέρνου κόσμου, εραστής της τεχνολογίας. Είναι ένας άνθρωπος του 20^ου αιώνα, του αιώνα της δύναμης, της φιλοδοξίας αλλά της επιφάνειας («Να βλέπεις τα πράγματα ως το βάθος… Κι αν τα πράγματα δεν έχουν βάθος; Α, τι ωραία η επιφάνεια! Ίσως η επιφάνεια είναι η ουσία και το παραπάνω απ’την επιφάνεια να’ναι το παραπάνω απ’όλα και το παραπάνω απ’όλα να μην είναι τίποτα»).

Όμως, λατρεύει και τον πανθεϊστή Ουίτμαν και δεν μπορεί να απαρνηθεί την ανάγκη να αναμετρηθεί με την αιώνια ποίησή του («Η καθαρή δυναμική, η ταχύτητα αυτή καθαυτήν, αυτό που θα μπορούσε να δώσει απολύτως τα πράγματα, αυτό που θα μπορούσε ν’αγγίξει με τα δάχτυλά του τις αισθήσεις, να φτιάξουμε τρένα, Γουώλτ, κι όχι να τα τραγουδάμε, να σκάφτουμε κι όχι να τραγουδάμε, παλιόφιλε, το σκαφτιά και το χωράφι»).

Βλέπει τον εαυτό του ως μεγαλοφυή καλλιτέχνη που θέλει να είναι τα πάντα, αλλά γνωρίζει πως είναι και θα είναι ένας αποτυχημένος («Δεν είμαι τίποτα. Ποτέ δεν θα είμαι τίποτα. Δεν μπορώ να θέλω να είμαι τίποτα. Πέραν αυτού, έχω μέσα μου όλα τα όνειρα του κόσμου»)

Τα γραπτά του Πεσσόα διαβάζονται και ως ύμνος στη Λισαβόνα («Πάλι σε ξαναβλέπω, πόλη των παιδικών μου χρόνων φοβερά χαμένη, όλη θλιμμένη και εύθυμη, πάλι ονειρεύομαι εδώ. Εγώ; Είμαι άραγε ο ίδιος που εγώ που εδώ έζησα κι εδώ γύρισα και εδώ ξαναγύρισα και ξαναγύρισα; Κι εδώ πάλι ξαναγύρισα;»).

Απαράμιλλη ποίηση, γλώσσα, ρυθμοί, θεματολογία που αποδίδονται ταιριαστά από την μετάφραση της Μαρίας Παπαδήμα.

Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Gutenberg.