Μα επιτέλους, τι είναι το Codex Seraphinianus; Το βιβλίο του Ιταλού Luigi Serafini, που επανεκδόθηκε πρόσφατα στην Ευρώπη και την Αμερική, τριάντα και κάτι χρόνια μετά την πρώτη κυκλοφορία του εξακολουθεί να μπερδεύει, να γοητεύει και να δημιουργεί περισσότερα ερωτήματα απ’ότι να δίνει απαντήσεις. Για όσους δεν γνωρίζουν, το συγκεκριμένο βιβλίο είναι ένας μεγάλος τόμος, περίπου τετρακοσίων σελίδων, γραμμένο σε μια ακατάληπτη γλώσσα και απεικονίζει διάφορες σουρρεαλιστικές εικόνες. Η διαδικασία συγγραφής πήρε γύρω στους τριάντα μήνες, από το 1976 μέχρι το 1978 και ανάγκασε ακόμη και τους καλύτερους αποκρυπτογράφους να “σκίσουν τα πτυχία τους”. Ο εικαστικός Serafini τότε ήταν περίπου 31 ετών και προσπαθούσε να επιβιώσει ως νέος καλλιτέχνης, φέρελπις σκιτσογράφος και αρχιτέκτονας. Αλλά τελικά, αν και έχει κατά καιρούς εμφανίσει κάποιες πολύ καλές δουλειές, όπως σκίτσα βασισμένα στο έργο του Φραντς Κάφκα, με τίτλο In The Penal Colony ή η εγκυκλοπαίδεια Pulcinellopedia, το όνομά του έχει συνδεθεί με το Codex Seraphinianus.
Στο τέλος του βιβλίου, υπάρχει ένα μικρό decodex, που επεξηγεί σε επτά διαφορετικές γλώσσες το πώς οδηγήθηκε στην έμπνευση και τη συγγραφή και όχι τα κίνητρα και το “τι θέλει να πει ο ποιητής”. Αυτό έγινε μόλις το 2003, ενώ τα προηγούμενα χρόνια ο συγγραφέας υπήρξε κάπως κρυπτικός, έχοντας πει ωστόσο ότι το βιβλίο πρέπει να αντιμετωπιστεί αφαιρετικά, σουρρεαλιστικά, περισσότερο ως έργο τέχνης παρά ως λογοτεχνικό ανάγνωσμα. Και πως επίσης, διαβάζοντας το Codex, μπορείς να ξανανιώσεις το παιδικό συναίσθημα του να βλέπεις ένα βιβλίο για πρώτη φορά και να προσποιείσαι ότι το διαβάζεις και καταλαβαίνεις το νοήμά του, ακόμη κι αν δεν γνωρίζεις γραφή ή ανάγνωση. Το πρώτο πράγμα που σκέφτηκαν όλοι ήταν το περίφημο Voynich Manuscript, το αγνώστου πατρός μεσαιωνικό χειρόγραφο – πιθανολογείται ότι είναι του Roger Bacon– και το οποίο επίσης περιέχει σχέδια πανίδας και χλωρίδας αγνώστου ονομασίας και προελεύσεως. Ο Serafini δεν έχει αναφερθεί σε αυτό σε καμία συνέντευξή του.
ο πραγματικός συγγραφέας του βιβλίου είναι η λευκή γάτα. Ενώ εγώ είμαι απλώς ο εκτελεστής
Αυτό που είναι ενδιαφέρον με το Codex είναι η δομή του, που φαντάζει ως το μοναδικό σταθερό και οικείο σημείο, κάτι για να πιαστείς σε αυτό τον παράξενο ποταμό. Χωρίζεται σε δυο τομείς, με συνολικά έντεκα κεφάλαια. Το πρώτο μισό θυμίζει έντοντα το Voynich Manuscript, αφού είναι γεμάτο παράξενα φυτά και πλάσματα, ενώ ο δεύτερος ασχολείται με πιο ανθρώπινα δημιουργήματα, όπως ρούχα και άλλα μηχανικά προϊόντα. Η ιδέα ότι ένας κόσμος αρκετά εξωγήινος -που αντικατοπτρίζει ξεκάθαρα το δικό μας- μπορεί πιθανότατα να εντοπιστεί στη γάτα του Serafini, και το ποίημά του Πούσκιν, Ruslan and Lyudmila. Στον πρόλογο του ποιήματος, υπάρχει μια γάτα πάνω σε μία δρύ και όταν πηγαίνει προς τα αριστερά, λέει μια ιστορία, ενώ όταν μετακινείται στα δεξιά, ένα τραγούδι. Ο Serafini, είδε πολλαπλές αναλογίες στη δική του γάτα και αναρωτήθηκε αν υπήρξε κάποια τηλεπαθητική υπαγόρευση. Στο τέλος του decodex μάλιστα, αναφέρει ότι «ο πραγματικός συγγραφέας του βιβλίου είναι η λευκή γάτα. Ενώ εγώ είμαι απλώς ο εκτελεστής».
Στα χρόνια που ακολούθησαν το βιβλίο έχει αναχθεί στη σφαίρα του κάλτ και υπάρχουν αρκετοί που προσπαθούν να «διαβάσουν ανάμεσα στις γραμμές». Άλλοι υποστηρίζουν ότι έσπασαν το αλφάβητο της αυτόματης γραφής που χρησιμοποιεί, άλλοι πάλι ότι μέσω ψευδαισθήσεων βίωσαν με ένα διαφορετικό τρόπο το βιβλίο και άλλοι απλώς παρατηρούν όλους αυτούς με την ίδια απορία όπως όταν πρωτοδιάβασαν το Codex Seraphinianus. Τριαντα τέσσερα χρόνια μετά, είναι ακόμη έντονη αυτή η απορία. Και ο Serafini μάλλον γελάει χαιρέκακα με μας, μαζί του και η γάτα, όπου κι αν βρίσκεται.
Το Codex Serafinianus επανεκδόθηκε πρόσφατα. Η τιμή του στο Amazon είναι 101-111 δολλάρια. Αλλά ας το ξεφυλίσουμε τώρα σε πιο ήρεμο ρυθμό:
Codex Seraphinianus: Το βιβλίο που έγραψε μία γάτα
