Ben Hur

Το 2004, η βιβλική μεταφορά στην μεγάλη οθόνη του Μελ Γκίμπσον, «Το Πάθος του Χριστού» βγαίνει στους κινηματογράφους μετά από μια πολύμηνη, μικρής κλίμακας διαφημιστική καμπάνια που επικεντρωνόταν στους ανθρώπους της εκκλησίας και στους ευαγγελικούς ηγέτες της, παρά την διαμάχη για το βίαιο περιεχόμενο και τους ισχυρισμούς για τον αντισημιτισμό της. Έγινε η πιο κερδοφόρα ταινία στην ιστορία που είναι κατάλληλη για ηλικίες άνω των 18, βγάζοντας 611 εκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως.

Ήταν ένα πραγματικό φαινόμενο που γεννήθηκε κάτω από ασυνήθιστες συνθήκες, αδύνατον να αναπαραχθούν ξανά. Φυσικά, το Χόλιγουντ προσπάθησε να το επαναλάβει με το «Μπεν Χουρ», την πιο καταστροφική αποτυχία του κλάδου μέχρι σήμερα, που έτυχε ενός θλιβερού ανοίγματος στις αίθουσες. 

Η πέμπτη μεταφορά της νουβέλας του 1880 του Λίου Γουάλας «Μπεν Χουρ: Μία Ιστορία του Χριστού» είναι μία συμπαραγωγή των Paramount Pictures και MGM που κόστισε 100 εκατομμύρια δολάρια. Έχει σαν πρωταγωνιστή τον σχετικά άγνωστο Βρετανό ηθοποιό Τζακ Χιούστον και σκηνοθέτη τον Τιμούρ Μπεκμαμπέτοβ (Wanted, Abraham Lincoln: Vampire Hunter). Το μείγμα δεν πέτυχε και αυτό φάνηκε από τις κριτικές και αυτό ανησύχησε αρκετά το έγκυρο περιοδικό Atlantic. 

Πολλοί σχολίασαν την κατωτερότητα της ταινίας σε σχέση με αυτή του Γουίλιαμ Γουάιλερ το 1959 που είχε κερδίσει 11 Όσκαρ και θεωρείται μία από τις κλασσικές επικές ταινίες του Χόλιγουντ. Το πρωτότυπο μυθιστόρημα αφηγείται την ιστορία ενός Ρωμαϊκού σκλάβου που γίνεται πρωταθλητής στις αρματοδρομίες και έπειτα αφοσιωμένος Χριστιανός, αφού εμπνέεται από τα έργα του Ιησού Χριστού, του οποίου η ιστορία τρέχει παράλληλα με την κύρια αφήγηση.

Από τα παρασκήνια του αυθεντικού Μπεν Χουρ.

Από τα παρασκήνια του αυθεντικού Μπεν Χουρ.

Είναι δύσκολο να καταλάβουμε σε ποιόν μπορούσε να απευθυνθεί μια τέτοια ταινία σήμερα, πέρα από τους θρησκευόμενους. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία θεατές που είναι πιο πιθανό να αναγνωρίσουν τον τίτλο της ταινίας, θα την συγκρίνουν κατευθείαν με την αγαπημένη τους, του 1959. Στο μεταξύ, το νεότερο κοινό θα δείξει λιγότερο ενδιαφέρον στον Μπεν Χουρ σαν όνομα και μόνο. Επιπλέον, θα είχε ακόμη λιγότερη περιέργεια για ένα σκηνικό με σπαθιά και σανδάλια στην Αρχαία Ρώμη, ένα είδος που έπεσε πάρα πολύ σε δημοφιλία μετά από την επιτυχία του “Gladiator” το 2000.

Η ταινία του Μπεκμαμπετόβ δείχνει τον Χριστό υπέρ αρκετά, σε αντίθεση με το προηγούμενο ριμέικ του μυθιστορήματος, κάτι για το οποίο αναζήτησε και έλαβε τελικά την ευλογία από τον Πάπα Φραγκίσκο. Διαφημίστηκε πολύ στα Χριστιανικά κοινά, αφού προσπάθησε μάταια να διαδοθεί ευρέως από στόμα σε στόμα. Η καμπάνια της ταινίας δεν δούλεψε. Οι παραγωγοί άρχισαν να δείχνουν τον «Μπεν Χουρ» σε σελέμπριτι πάστορες και να τους δημοσιεύουν online, καθώς και να κάνουν ειδικές προβολές σε μεγάλες εκκλησίες.

Η παταγώδης αποτυχία των 100 εκατ. δολαρίων του Μπεν Χουρ δείχνει όχι μόνο ότι η τελευταία επιτυχία της ταινίας του 2004 ήταν καθαρή σύμπτωση, αλλά και ότι το Χόλιγουντ προσπαθεί με νύχια και με δόντια να κάνει μια μεγάλη εισπρακτική επιτυχία, ακολουθώντας όμως λάθος συνταγές. Αποτυχημένες επανεκδόσεις και sequel ταινιών αποτελούν σαφείς αποδείξεις ότι τα στούντιο έχουν πάρει την κάτω βόλτα.